به نقل از «قدس آنلاین»

اقتصاد ترکیه و شوک استعفای رئیس بانک مرکزی

تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۶۷۸۷۳

به گزارش قدس آنلاین، بازار ترکیه با شوک بزرگی مواجه شد، چرا که خانم حفیظه غایه ارکان رئیس بانک مرکزی این کشور، استعفا داد.

کارشناسان معتقدند که شکایت یک کارمند زن محجبه به نام بُشری بوزکورت که به درخواست پدر رئیس بانک مرکزی اخراج شده بود، کلید آغاز ماجراهایی بود که منجر به رسوایی و استعفا شد. اما خانم رئیس، ادعاها را تکذیب کرده و گفته بود که وکلای او در حال پیگیری اهداف این اتهامات واهی هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شاید ضرب المثل قدیمی گل بود و به سبزه نیز آراسته شد، برای شرایط کنونی اقتصاد ترکیه صدق کند. چرا که بحران اقتصادی در این کشور ادامه دارد، قیمت دلار آمریکا به ۳۱ لیره نزدیک شده و در حالی که رئیس بانک مرکزی وعده داده بود که به زودی خزانه را از دلار و طلا پر می کند، به شکل ناگهانی مجبور به استعفا شد.

البته اعلام این خبر را به تعطیلی آخر هفته ترکیه یعنی به روز شنبه و یکشنبه انداختند تا از اثرگذاری روانی خبر بر بازار ارز ممانعت شود. اما از حالا پیش بینی شده که صبح روز دوشنبه، دلار باز هم بالا برود.

از هاروارد و پرینستون تا آنکارا

حافظه غایه ارکان دارای دکترای اقتصاد و تحصیلکرده دانشگاه های پرینستون و هاروارد آمریکا، با غوغایی بزرگ به عنوان نخستین زنی معرفی شد که توانسته پست ریاست بانک مرکزی ترکیه را در دست بگیرد. او شغل خود را در آمریکا با درآمدی نزدیک به چهارصد هزار دلار در سال رها کرد و به ترکیه بازگشت تا همراه با مهمت شیمشک وزیر خزانه و دارایی، کشتی طوفان زده اقتصادی ترکیه را به ساحل امن برساند.

اما در مدت زمانی کوتاه، زندگی پرحاشیه او و خانواده اش، همه چیز را به هم ریخت. اگر چه این حواشی در زندگی بسیاری دیگر از مدیران و مقامات ترکیه نیز وجود دارد اما فضای مجازی و به ویژه توییتر و اینستاگرام کار خود را کردند و آن قدر درباره سوء استفاده مالی خانواده خانم رئیس خبر منتشر کردند تا او ناچار به استعفا شد.

پدر دردسر ساز

ارول غایه ارکان یک کارمند بازنشسته بود و اوقات خود را در قهوه خانه با بازی دومینو صرف می کرد. اما وقتی که دخترش رئیس بانک مرکزی شد، در بالاترین طبقه برج عظیم بانک مرکزی، یک  واحد کوچک در اختیار گرفت و مانند یک مقام رسمی در تمام موضوعات منابع انسانی بانک دخالت کرد.

او حتی بر صورت یک کارمند زن محجبه سیلی زده و او را اخراج کرد. خانم رئیس، ماشین اداری و راننده دولتی در اختیار پدرش گذاشت و دستور داد هر روز از رستوران بانک مرکزی، غذا به خانه فرستاده شود.

اما در آن سو، در مصاحبه با احمد هاکان سردبیر روزنامه حریت، اعلام کرد که اجاره خانه در استانبول از منهتن نیویورک گران تر است و مجبور شده در آپارتمان مادرش زندگی کند. ولی رسانه ها خیلی زود نشان دادند که او ویلای مجللی در ازمیر خریده که بیش از یک میلیون یورو می ارزد!

یکی دیگر از حواشی رئیس بانک مرکزی، این بود که مشخص شد قبل از رسیدن به این جایگاه، رزومه خود را برای حزب خوب فرستاده تا به عنوان مشاور اقتصادی این حزب مشغول به کار شود. این در حالی است که حزب خوب به رهبری خانم مرال آکشنر، از دشمنان قسم خورده اردوغان است! اینها حواشی زرد زندگی خانم ارکان بود که خیلی زود باعث برکناری او شد.

به دنبال استعفای ناگهانی رئیس بانک مرکزی، مهمت شیمشک، وزیر خزانه داری و دارایی ترکیه بیانیه ای صادر کرد. او اعلام کرد که استعفای ارکان تصمیم کاملاً شخصی او بوده است. وی تاکید کرد که برنامه اقتصادی که تحت رهبری رجب طیب اردوغان رئیس جمهور طراحی شده، بدون وقفه ادامه دارد.

شیمشک با بیان اینکه اردوغان از تیم اقتصادی و برنامه اجرا شده حمایت کرده و اعتماد کامل کرد، تصریح کرد که تصمیم ارکان برای استعفا کاملاً شخصی بوده و آنها به این تصمیم احترام می گذارند.

البته مشخص نیست که چرا شیشمک که معمولاً به زبان ترکی توییت می نویسد، این بار درباره خانم ارکان، به زبان انگلیسی پیام داده و استعفای او را به عنوان یک انتخاب شخصی قلمداد کرده است. اما کارشناسان می گویند، اردوغان هیچ شناختی از ارکان نداشت و صرفاً با اتکا به توصیه اکید شیمشک، حکم انتصاب را امضا کرده بود و حواشی به وجود آمده، باعث شده که عملاً شیمشک در برابر رئیس جمهور، شرمسار شود.

واکنش اقتصاددانان ترکیه به استعفای خانم رییس

در پی استعفای غافلگیرکننده رئیس بانک مرکزی جمهوری ترکیه، چهره های مهم اقتصاد ترکیه دیدگاه و ارزیابی های خود را به اشتراک گذاشتند و پس از این استعفا، اظهارنظرهای متعددی در محافل اقتصادی مطرح شد.

پروفسور دکتر سلوا دمیرالپ از آکادیمیسین های ترکیه نوشت: «این تغییر به دلایل شخصی بوده و نشان دهنده چرخش جدیدی در سیاست پولی نیست. ممکن است رفتن خانم ارکان، تاثیر مثبتی در ترمیم اعتبار بانک مرکزی ترکیه داشته باشد. تغییرات ۳ رئیس کل قبلی بانک مرکزی پیامدهای مالی شدیدی داشت زیرا ناشی از چرخش ناگهانی دولت در تعیین سیاست پولی بود. اما این بار، پای مسائل شخصی در میان است».

ایریس جیبره از دیگر اقتصاددانان ترکیه نیز گفته است: «از همه می خواهم آرامش خود را حفظ کنند. چیزی که مهم است، نقشه راه بانک مرکزی و برنامه کلان آن است. اگر نه تغییر فرد نمی تواند نقش مهمی ایفا کند. اگر مهمت شیمشک در سمت خود بماند و نقش فعال عثمان جودت آکچای ادامه یابد، مشکلی وجود نخواهد داشت. خانم ارکان چاره ای جز استعفا نداشت زیرا احترام و اعتبار خود را از دست داده بود و در موقعیتی قرار داشت که نمی توانست از تیم خود حمایت کند».

پروفسور دکتر اوزگور دمیرتاش نیز گفته است: «اگر آکچای رئیس کل بانک مرکزی شود، سیاست ها به شکل بهتری ادامه پیدا می کند و چنین تغییری، برای کشور ما بسیار خوب است. بارها گفته ام، اگر جودت آکچای رئیس بانک مرکزی شود، سیاست بانک مرکزی بسیار بهتر از جایی که متوقف شد به راه خود ادامه خواهد داد».

البته آرزوی دمیرتاش و بسیاری دیگر از تحلیلگران اقتصادی ترکیه محقق نشد و قرار است آکچای همچنان معاون رئیس بانک مرکزی باشد.

ارکین شاهین اوز نیز گفته است: «پدر خانم ارکان، آبروریزی به بار آورد. او عملاً در مسائل اداری بانک مرکزی دخالت کرد و اعتبار دخترش را نابود کرد. عملاً شاهد ترور شخصیتی بودیم و این حواشی عجیب، بازتاب گسترده ای در محافل اقتصادی داشت. اما نظر عموم کارشناسان اقتصادی این است که این تحول ممکن است به تقویت بانک مرکزی و افزایش اعتبار آن کمک کند.

رئیس جدید کیست؟

از روزی که اردوغان رئیس جمهور شده تاکنون ۴ بار رئیس بانک مرکزی ترکیه تغییر کرده و این نشان دهنده یک دوران پر تب و تاب و فراز و نشیب خطرناک در نظام اقتصادی این کشور است.

دعوای اردوغان با روسای پیشین بانک مرکزی چنان اهمیتی دارد که یک مورخ و تحلیلگر سیاسی ترکیه، کتابی درباره این موضوع نوشته است. کتاب قطوری با این عنوان «آنها حرف گوش کن نبودند».

این جمله برگرفته از یکی از سخنرانی های اردوغان است که درباره دلیل برکناری روسای بانک مرکزی، آشکارا گفته بود که رئیس باید مطیع او باشد. اما این سیاست اردوغان و مداخله مستقیم در تعیین سیاست پولی – مالی، بیش از یکصد میلیارد دلار به اقتصاد ترکیه آسیب زد و وزیر دارایی و رئیس جدید، با این شرط حاضر به قبول مسئولیت شدند که اردوغان در کار آنها دخالت نکند.

پس از استعفای غیرمنتظره ارکان رئیس بانک مرکزی جمهوری ترکیه، دکتر فاتح قاراخان با امضای اردوغان به عنوان رئیس جدید منصوب شد. این جمله از حکمی که به امضای اردوغان رسیده توجه رسانه ها را به سوی خود جلب کرد: «از آنجایی که رئیس پیشین برکنار شده، شما را منصوب می کنم».

به عبارتی دیگر، خبر استعفا یک مصلحت مودبانه برای حفظ شان ارکان بوده و واقعیت عینی این است که او به دستور رئیس جمهور برکنار شده تا حواشی او در اثنای انتخابات، به یک آلت خبری علیه حزب حاکم تبدیل نشود.

رئیس جدید نیز جوان و متولد سال ۱۹۸۲ میلادی است. قاراخان پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی خود در گروه های ریاضیات و مهندسی صنایع در دانشگاه بوغازیچی، کار آکادمیک خود را با مدرک کارشناسی ارشد و دکترا در رشته اقتصاد در دانشگاه پنسیلوانیا ادامه داد. او در بانک فدرال رزرو نیویورک در سال ۲۰۱۲ آغاز کرده و به مدت ۱۰ سال در سمت های مهمی مانند رئیس مطالعات بازار کار و محصول و مشاور سیاست پولی مشغول بوده است.

او همچنین دانش و تجربیات خود را به عنوان مدرس پاره وقت در دانشگاه کلمبیا و دانشگاه نیویورک با دانشجویان به اشتراک گذاشته و در سال ۲۰۲۲ به عنوان اقتصاددان ارشد در آمازون شروع به کار کرد.

منبع: خبرگزاری تسنیم

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: رئیس بانک مرکزی اقتصاد ترکیه خانم ارکان سیاست پولی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۶۷۸۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ارز، بی‌رونق‌تر از دیروز

  همچنین بررسی‌ها از بازار نشانگر آن است که بازار بیشتر به سمت فروش تمایل دارد تا خرید آن.نرخ ارز در بازار غیررسمی در معاملات دیروز در مقایسه با میانگین روز سه‌شنبه هفته جاری با مقداری نوسان افزایشی آغاز شد و طبق مشاهدات میدانی از بازار غیررسمی، دلار با نرخ ۶۲ هزار تومان فروخته و با نرخ ۶۱هزار تومان خریداری شد. همچنین یورو در بازار غیررسمی با قیمت ۶۷ هزار تومان به فروش رسید و با نرخ ۶۶هزار خریداری شد.نرخ ارز در بازار غیررسمی صبح دیروز به مرز ۶۳هزار تومان هم رسید اما دوباره روند نزولی را در پیش گرفت و به عدد ۶۲هزار تومان نزدیک شد. همچنین دیروز اسکناس دلار در تالار معاملات مرکز مبادله ارز و طلای ایران با قیمت ۴۴هزار و ۳۱۴ تومان، یورو با مبلغ ۴۷هزار و ۳۴۶ تومان و درهم نیز با قیمت ۱۲هزار و ۶۶ تومان معامله شد و به فروش رسید. همچنین در این مرکز، دلار حواله‌ای با مبلغ ۴۱هزار و ۳۷۶ تومان، حواله یورو با مبلغ ۴۴هزار و ۲۰۷ تومان و همچنین حواله درهم با مبلغ ۱۱هزار و ۲۶۶ تومان معامله و خریداری شد.براساس مشاهدات بازار چهارراه استانبول، دیروز بیشتر فعالان و دلالان ارزی در بازار تمایل به فروش ارز داشتند تا خرید آن. البته برخی از صرافی‌ها در این میان معتقد بودند که تزریق درهم امارات در بازار موجب شده اکثر بازارهای غیررسمی این روزها فروشنده شوند؛ چراکه احتمال ریزش قیمت‌ها در این ایام بیشتر از افزایش لحظه‌ای آن است.همچنین گفتنی است، اخیرا اجلاسی به مناسبت پنجاهمین سال تاسیس بانک مرکزی عربستان در ریاض برگزار شده که مقامات اقتصادی ایران نیز در آن حضور یافتند. در این راستا اخیرا محسن کریمی، معاون بین‌الملل بانک مرکزی که در این سفر حضور داشت اعلام کرد: در حاشیه اجلاس بانک توسعه اسلامی، زمینه‌ای فراهم شد تا با مقامات و بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف گفت‌وگو شود. در نتیجه این مذاکرات، اتفاقات خوبی درخصوص گشایش منابع مسدودشده صورت پذیرفته است که درآینده خبرهای خوبی ارائه می‌شود. براساس گزارش‌های موجود ظاهرا ارز حجاج از محل پول‌های بلوکه‌شده پرداخت شده است. پس از تعطیلات نوروزی امسال با توجه به وقوع تحولات سیاسی بازار ارز ملتهب و نوسانی شد و در مقطعی تا کانال ۷۰هزار تومان هم پیش‌رفت، اما با اقدامات انجام‌شده و همچنین فروکش‌کردن التهابات و نبود متقاضی برای خرید در بازار غیررسمی، نرخ دلار کاهش ۱۰هزار تومانی را تجربه کرد و روند کاهشی در پیش گرفت.
   
کنترل بازار ارز از طریق مهار انتظارات تورمی
محمدصادق مفتح، قائم‌مقام اسبق وزارت صمت درباره نوسانات بازار ارز می‌گوید در زمان بحران‌های سیاسی، کاهش نرخ ارز اقدام بسیار بزرگی محسوب می‌شود، چراکه بسیاری ازجمله عوامل دشمن، کانال‌های دلالی تلگرامی و برخی افراد و رسانه‌ها، پیش‌بینی می‌کردند که در شرایط ملتهب کشور، هیجانات و انتظارات تورمی افزایش می‌یابد و نرخ ارز تا ۱۰۰ و حتی ۱۲۰ هزار تومان جهش می‌کند اما خلاف این موضوع رخ داد و نرخ ارز کاهشی شد و اکنون تا کانال ۶۰ هزار تومان ریزش کرده است.قائم‌مقام اسبق وزارت صمت اظهار کرد: تمام واقعیت‌های اقتصادی حاکی از این است که کشور توانسته بحران‌ها را مدیریت کند و پیش‌بینی بنده این است که کاهش نرخ ارز تداوم خواهد داشت و با افت نرخ ارز قیمت طلای داخلی نیز نزولی خواهد شد.مفتح تأکید کرد: همچنین بانک مرکزی موفق شد نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی را کاهش دهد که این موضوع نیز به کاهش نرخ ارز کمک کرده است، علاوه‌بر این افزایش میزان فروش نفت و قیمت آن، درآمدهای ارزی را تقویت کرده که به مدیریت بهتر بازار ارز کمک خواهد کرد.